Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên.
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.

Gió theo lối gió, mây đường mây,
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay...
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó,
Có chở trăng về kịp tối nay?

Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn không ra...
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà?

----------

Hàn Mặc Tử thời kỳ làm ở sở đạc điền Quy Nhơn có thầm yêu Hoàng Cúc, con một viên chức cao cấp. Thi nhân yêu nhưng chỉ dám đứng từ xa bởi tính rụt rè và bẽn lẽn. Tất cả mối chân tình ấy, Hàn Mặc Tử gửi vào tập thơ "Gái quê". Sau đó, Hoàng Cúc theo cha về Vĩ Dạ - Huế nhưng Hàn Mặc Tử lại tưởng cô đi lấy chồng.

Mùa hè năm 1939, người anh họ của Hoàng Cúc là Hoàng Tùng Ngâm (bạn Hàn Mặc Tử) viết thư về Huế cho Cúc biết Tử mắc bệnh nan y (bệnh phong), khuyên Cúc viết thư thăm Hàn Mặc Tử để an ủi một tâm hồn trong trắng bất hạnh.

"Thay vì viết thư thăm, tôi gửi bức ảnh phong cảnh vừa bằng cái danh thiếp. Trong ảnh có mây, có nước, có cô gái chèo đò với chiếc đò ngang, có mấy khóm tre, có cả ánh trăng hay ánh mặt trời chiếu xuống nước. Tôi viết sau tấm ảnh mấy lời hỏi thăm Tử rồi nhờ Ngâm trao lại. Sau một thời gian, tôi nhận được bài thơ "Đây thôn Vĩ Dạ" và một bài thơ nữa do Ngâm gửi về." - (Thư Hoàng Cúc gửi Quách Tấn ngày 15/10/1971).

Như vậy, qua bức thư của Hoàng Cúc gửi Quách Tấn cho ta biết rõ do xúc động bởi tấm lòng cố nhân mà Hàn Mặc Tử đã viết bài thơ này. Bài thơ lúc đầu có tựa đề "Ở đây thôn Vĩ Dạ" và được in trong tập "Thơ điên". Đây là thi phẩm được xếp vào hàng kiệt tác của thơ ca lãng mạn Việt Nam giai đoạn 1930-1945, là một bức tranh tuyệt đẹp về Vĩ Dạ và xứ Huế được thêu dệt bằng những xúc cảm lãng mạn, trí tưởng tượng phong phú của một tâm hồn nghệ sĩ giàu mộng mơ, yêu tha thiết cảnh sắc và con người Huế, khát khao sự sống, tình yêu nhưng mang nỗi đau lớn về sự chia lìa. Ở đó có sự hài hoà tuyệt đẹp giữa mộng và thực trong thơ Hàn Mặc Tử.